زی کش (Zcash) چیست؟
زی کش یا Zcash، یک ارز دیجیتال غیر متمرکز است که بر حفظ حریم خصوصی و ناشناس بودن تمرکز دارد. این رمز ارز از فناوری اثبات دانش صفر (technology of zero-knowledge) zk-SNARK استفاده میکند که به گرههای شبکه اجازه میدهد تا تراکنشها را بدون افشای هیچگونه اطلاعات حساسی در مورد آن تراکنش، تایید کنند. بر خلاف یک تفکر رایج، اکثر ارزهای دیجیتال موجود در بازار، از جمله بیت کوین (BTC)، کاملا ناشناس نیستند. در حالی که اکثر ارزهای دیجیتال به صراحت هویت کاربران خود را فاش نمیکنند، هر کاربر، آدرس یا آدرس عمومی خود را دارد که از طریق روشهای علم داده در بلاک چین میتوان آنها را ردیابی کرد.
در مقابل با اینکه تراکنشهای Zcash همچنان باید از طریق یک بلاک چین عمومی منتقل شوند، اما برخلاف بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر، تراکنشهای زی کش بهطور پیشفرض آدرسهای ارسال و دریافت یا مبلغ ارسالی را نشان نمیدهند. با این حال، همچنان شرایطی برای افشای این دادهها با اهداف حسابرسی یا رعایت مقررات وجود دارد.
به طور کلی، توکنومیکس Zcash شبیه به بیت کوین است؛ این کوین، کمیاب و قابل استخراج با محدودیت عرضه کل 21 میلیون سکه است.
خالق زی کش کیست؟ چه مقدار زی کش وجود دارد؟
کار توسعه روی زی کش در سال 2013 توسط استاد جانز هاپکینز، متیو گرین و برخی از دانشجویان فارغالتحصیل او آغاز شد. این توسعه توسط شرکت Zcash (مستقر در کلرادو) به رهبری Zooko Wilcox، متخصص امنیت کامپیوتر تکمیل شد. زی کش اولین بار در 28 اکتبر 2016 منتشر شد و در ابتدا بر اساس کدهای بیت کوین بود.
مزیت اصلی زی کش در ناشناس بودن اختیاری آن نهفته است، که اجازه میدهد تا کاربر سطحی از حریم خصوصی غیر قابل دستیابی با ارزهای دیجیتال معمولی و رایج مانند بیت کوین یا اتریوم را داشته باشد. تراکنشهای زی کش را میتوان به دو صورت ارسال کرد: شفاف و محافظت شده. تراکنشهای شفاف تقریباً مانند بیتکوین کار میکنند، که زی کش در اصل مبتنی بر کد آن بود؛ آنها بین آدرسهای عمومی ارسال میشوند و در یک دفتر کل عمومی تغییرناپذیر (بلاک چین) ثبت میشوند. تمام اطلاعات ضروری در مورد این تراکنشها به صورت آنلاین در دسترس همه است، از جمله آدرسهای ارسال و دریافت و مبلغ ارسال شده.
تراکنشهای محافظتشده زی کش، از فناوری zk-SNARKs استفاده میکنند تا امکان ارسال تراکنشهای کاملاً ناشناس بر روی یک بلاک چین عمومی را فراهم کنند. این که معامله انجام شده است در دفتر ثبت میشود، اما آدرس ارسال و دریافت و مبلغ ارسالی برای مردم فاش نمیشود. این اتفاق به Zcash اجازه میدهد تا به کاربران خود حق حفظ حریم خصوصی را ارائه دهد و در عین حال از مزایای یک ارز دیجیتال غیر متمرکز و بدون نیاز به مجوز برخوردار باشد.
زی کشهای جدید به این شکل ایجاد میشوند که هر زمان که یک بلوک جدید از آن استخراج میشود، به انتهای بلاک چین اضافه شده و مقدار مشخصی سکه ضرب میشود. این سکههای جدید تحت دو عنوان پاداش ماینر و پاداش بنیانگذاران تقسیم شده و به افراد اعطا میگردد. نسبت این تقسیم به ترتیب 80 و 20 درصد است. پاداش بلوک در فواصل منظم به نصف کاهش مییابد تا در نتیجهی آن، نرخ انتشار کاهش یابد زیرا همانطور که عنوان شد، کل عرضه زی کش محدود به 21 میلیون واحد است.
یارانه ماینر به استخراجکنندهای تعلق میگیرد که آخرین بلوک را استخراج کرده است و پاداش بنیانگذاران بین بنیانگذاران “شرکت الکترونیکی کوین” (ECC)، بنیاد Zcash و خود ECC و همچنین کارکنان آن توزیع میشود. در 18 نوامبر 2020، یارانه بلوک از 6.25 ZEC به 3.125 ZEC نصف شد که این اتفاق در بلوک شماره 1,046,400 رخ داد. این موضوع با ارتقای Zcash Canopy معرفی شد که جایزه مربوط به بخش بنیانگذاران را نیز حذف کرد. در عوض، 20 درصد باقیمانده به ترتیب بین Major Grants Fund، ECC و Zcash Foundation به ترتیب بر اساس 8، 7 و 5 درصد تقسیم خواهد شد. شبکه Zcash توسط تابع هش اثبات کار SHA-256 که متعلق به مجموعه الگوریتمهای SHA-2 است (مانند بیتکوین)، ایمن میشود.
مزایای خرید زی کش با نماد ZEC
میتوان گفت که ویژگیهای حریم خصوصی اضافی Zcash به ارزش درک شده آن میافزاید. برخی از سرمایهگذاران، ارزهای دیجیتال متمرکز بر حریم خصوصی را زیرمجموعهای از طبقه داراییهای رمزنگاری بزرگتر میدانند و بنابراین بخشی از پرتفوی خود را به این ارزهای دیجیتال اختصاص میدهند. ایده اصلی این است که با رشد بازار ارزهای دیجیتال، کاربران و برنامههای کاربردی بیشتری با هم ادغام میشوند یا به دنبال جایگزینهایی مانند بلاک چین Zcash هستند که حریم خصوصی بیشتری را فراهم میکند. به طور خلاصه، بزرگترین مزایای زی کش را میتوان موارد زیر دانست:
- زی کش بر اساس چارچوب بیت کوین ساخته شده است و شباهتهایی با آن دارد
- زی کش از روش اجماع اثبات کار استفاده میکند که امنیت بالایی دارد
- زی کش را میتوان به صورت خصوصی و یا شفاف استفاده کرد
- زی کش میتواند برای خرید کالاها و خدمات استفاده شود، یا میتوان آن را با سایر رمز ارزها و ارزهای فیات مبادله کرد
نحوه نگهداری ZEC
در کنار کیف پولهای رایج متنوع مانند Ledger، Ledger، Math Wallet، Trust Wallet، MetaMask، Coinbase، Binance Chain Wallet و Atomic wallet که از این ارز دیجیتال پشتیبانی میکنند، کاربران زی کش میتوانند از کیف پول مخصوص خود شبکه با نام ZCash Wallet نیز استفاده کنند. البته در رابطه با بحث کارایی و امنیت کیف پول اختصاصی این ارز دیجیتال، شک و شبهه وجود دارد، پس در استفاده از آن احتیاط کنید! همچنین والت داخلی بیدارز نیز پشتیبانی کامل از رمز ارز ZEC را به کاربران عزیز ارائه میدهد.